volksnamen van planten in de Limburgse streektaal
in een uitgebreid artikel in de jaarboeken 2018 en 2019 van Veldeke-Limburg

* aels is de Limburgse volksnaam voor alsem, ofwel bijvoet en absinth-alsem (Artemisia)

Bie aels, eelst, gries buimkeskroed of bitterkroed ofwaal absinth-alsem (Artemisia absinthum), dinke v’r aan ‘ne maagbitter ofwaal oos Limburgs dröpke, ’t aelske
De gries zäödsjes van dees rukende plant, ruuksel geneump, waere oetgesjtruid um ongesiefer weg te jage. De plant geldt es onheilwerend (touverplant) en is vergiftig.            

Mèt ’n ander aels of els bedoele v’r bijvoet (Artemisia vulgaris) of bievoot, wille alsem, reindersjknoop en kattestertje, taeves onheilwaerend.
Biegeluif vertèlt dat ’n blaad in de sjoon of in ‘n vootbad alle meujigheid lièt verdwiene.
Ze weurt toegepas es geneeskroed (lever, gal, kramp, vrouwekrenkdes), e paar jong blaedsjes maoge es bitterkroed bie o.a. geruèsterd vleisj.           

Nog ’n verwante saort ies citroenkruid (Artemisia abrotanum,) weurt opgehange in kleierkaste taege motte, vlege en parasiete, me neump ze averoon, wat ’n verbastering is van avronum-abrotanum. Bitterkroed.

 

* zemp is de Limburgse volksnaam voor herik, (Sinapis arvensis)
Zemp of zennep (herik, Sinapis arvensis) geit truuk op ’t Latiens sinapis (= mosterd). Herrie is ‘n verbastering van herik. Baove de kruusblome zitte gesjlaote blometröskes. Veer zègke ouch nog wille mosterd, flaor- of koolzaod (en nog de nuèdige plantesjelweurd vanwege 't woekere).
Oet ’t donkerbroen, oliehouwend zaod, wat tièntalle jaore kiemkrachtig blief, weurt mosterd gewonne. Veugel zint gek drop.